69) "Słowiańskie zaświaty" Paweł Szczepanik

  

   Dzięki popkulturze coraz częściej mamy szansę poznawać kulturę naszych przodków, Słowian. Powieści i gry opowiadają co nieco o demonach, zwanych również biesami czy pomrokami. Jednak skąd wzięła się wiara w nie? Jak Słowianie wyobrażali sobie bogów i porządek świata? Jakie przełożenie miało to na ich życie codzienne?

   Paweł Szczepanik w książce "Słowiańskie zaświaty. Wierzenia, wizje i mity" przedstawia świat wierzeń mieszkańców Słowiańszczyzny, skupiając się na życiu pozagrobowym, prezentując je na podstawie źródeł pisanych oraz archeologicznych. Autor rozpoczyna od wyjaśniania kwestii definicyjnych, przechodząc płynnie do mitu kosmogonicznego, czyli Prapoczątków. Następnie przedstawia ideę trójdzielności kosmosu, unaoczniając ją na podstawie zachowanych brązowych okuć pochewek noży (z dokładnymi opisami, przypisami i przerysowaniami). W ten sposób porządkuje powszechny stan wiedzy, by móc wgłębić się dalej. Prawia, Jawia i Nawia mają swoje odbicie w podziale na niebo, ziemię i podziemie, które mają swoich boskich władców, co jest zachowanie m.in. na przedstawieniach posągu Światowida ze Zbrucza (tak, to dość kontrowersyjny przykład, ale argumentacja Szczepanika jest bardzo przekonująca). Książka skupia się przede wszystkim na Nawii, stąd zainteresowanie bóstwami podziemnymi jak: Weles, Nyja czy Marzanna oraz idei życia pozagrobowego. Autor przytacza także przykład używania masek do porozumiewania się z przodkami i światem magii. Naprawdę intrygująca kwestia godna dalszych badań.

   Książka jest napisana jasnym, klarownym językiem z bogatą bibliografią dla dociekliwych. Ciekawa i wciągająca dla zainteresowanych tematem. Godna uwagi ze względu m.in. na zwrócenie uwagi na postać Nyji jako bogini nie tylko zmarłych i świata podziemnego, ale cieszącą się sporą popularnością, co wyrażało się, np. w usytuowaniu jej świątyni na wzgórzu gnieźnieńskim. To pozycja pełna ciekawostek, elementów, których nie spotka się w popularnych opracowaniach czy powieściach inspirowanych historią.

   "Słowiańskie zaświaty" Pawła Szczepanika to lektura przemyślana, o chronologicznym układzie, ukazująca związek przyczynowo-skutkowy między poszczególnymi zagadnieniami. Logiczne wywody na podstawie bogatych źródeł pisanych i materialnych skłaniają do przyznania racji autorowi. Słowiańskie zaświaty to świat niezwykły i wielobarwny, świadczący o bogatej kulturze i złożonej świadomości otaczającej naszych przodków rzeczywistości. Polecam!